نگاهی به مقدمه ی کتاب ازقصه تامثل

مقدمه ی کتاب ازقصه تامثل» با تعریفی کوتاه از مقوله ی ضرب المثل» آغاز می شود.در بخشی از این تعریف آمده است:

مَثَلها جملاتی کوتاه با مفاهیمی بلند وعمیق هستند که در گذر زمان و در نتیجۀ تبادل افکار و مراودات اجتماعی پدید می آیند وعلاوه براین‌که معانی بلند را موجزومختصربیان می کنند، معمولاً نشان دهندۀ افکار، روحیات وخصوصیات اخلاقی یک جامعه می باشند.»

در بند بعدی مقدمه ضرورت جمع آوری ضرب المثلها درج شده است و نویسنده یکی از مهمترین دلایل حفظ ضرب المثلها را از میان رفتن آنها باتوجه به تغییر شکل زندگی انسان و نیز درون مایه ی درخور توجه مثلها عنوان می کند و دراین باره می نویسد:

با توجه به پیشرفت علم وگسترش روابط اجتماعی، در طول زمان، شاهد این هستیم که مثلهای جدیدی - متناسب با زندگی بشر- پا به عرصۀ وجود می گذارند ومثلهای کهن، نه تنها ازمیدان خارج می شوند بلکه گاه ازصحنۀ حیات فرهنگ عامیا نه نیز رخت برمی بندند. بنابراین ضرورت گردآوری مثلها بیشتراحساس می‌شود؛زیرا هر مثل، حکمت، تجربه و یا منطقی را در دل خود گنجانده است. »

در ادامه ضمن اشاره به کتاب امثال وحکم» دهخدا به عنوان کامل ترین اثر عصرحاضر در زمینه ی ضرب المثلها درباره ی هدف نویسنده از گردآوری کتاب ازقصه تامثل چنین می خوانیم:

بااین حال، حجم زیاد امثال وحکم وپراکنده بودن مثلهای مذکوردرلابه لای انبوهی ازمطالب ونیزدرون مایۀ درخور توجه آنها - که بعضاً حاوی نکات اخلاقی وتربیتی نیزمی باشد - موجب شد، درکنارتلاشهای صورت گرفته دراین راستا، کتاب حاضررا فراهم آورم و درآن پس ازبررسی مفاهیم مثل وجکمت وهمچنین چگونگی گردآوری امثال وحکم دهخدا، به ذکرمثلها وداستانکهای شیرین وآموزندۀ مربوط به هریک بپردازم.»

پایان بخش مقدمه بیان دیدگاه محققان درباره ی اهمیت و جایگاه ضرب المثلهاست که کثرت مثلهای فارسی وتنوع موضوعی آنها حکایت از قدرت زبان فارسی و عظمت آن دارد؛به طوری که محققان می‌گویند، هرچه تاریخ تمدن ملتی کهن تر باشد، حادثه های بیشتری درآن رخ داده است ومثلهای بیشتری درآن به وجود آمده اند. دراین میان، امثال وحکم فارسی به دلیل کثرت وتنوعی که دارد، بیانگرتمدن بزرگ ایران زمین ومردم مجرب آن است. »